Hoe kan user experience (UX) design bijdragen aan het succes van e-learning?
Een goede user experience, of in dit geval learner experience, kan ervoor zorgen dat een cursist een training op een positieve manier beleeft en daardoor meer leert. Let onder andere op deze vier eigenschappen tijdens de ontwikkeling van e-learning:
Interface uit de weg
Leren is iets waar je je hoofd bij moet houden. Mensen hebben een beperkte capaciteit om informatie te verwerken, dus zorg dat niets de aandacht afleidt van de leerstof. Als de interface (de bediening) van een e-learning al een studie op zich vereist heeft dit natuurlijk een negatief gevolg voor het leereffect. Vergelijk het met een boek waarvan de bladzijden niet goed open blijven liggen, waardoor je telkens afgeleid wordt van het verhaal.
E-learning heeft dus een interface nodig die een minimale mentale investering van de cursist nodig heeft. Dit houdt in dat de vormgeving rustig is en weinig aandacht opeist. Knopjes moeten lijken op knopjes die een gebruiker al eerder gezien heeft en ook doen wat de gebruiker verwacht.
If it looks like a duck, swims like a duck, and quacks like a duck, then it probably is a duck. (Een gebruiker)
Mooie cursus leert beter
Esthetiek is meestal niet meetbaar. Toch heeft het grote invloed op de ervaring. Er wordt veel aandacht besteed aan vormgeving die voldoet aan de huisstijl van het bedrijf, maar er is meer… Ook de opmaak van de inhoud draagt bij aan de leerervaring. Natuurlijk is het belangrijk dat een tekst goed leesbaar is: gebruik dus een lettertype van voldoende grootte, genoeg contrast en regelafstand en niet te lange regels. Dit is nog maar de basis.
We beheersen al zo’n 500 jaar de boekdrukkunst en dus ook even lang de kunst van het plaatsen van tekst op een pagina. Hieronder een voorbeeld van de kennis die over dit onderwerp bestaat (klik op de afbeelding voor meer over typografie).
Helaas is deze ervaring meestal niet terug te vinden in e-learning. Pagina’s met veel te veel tekst komen nog vaak voor, marges zijn te klein en regels te lang. Het totaalbeeld wordt onrustig en dit gaat ten koste van het overzicht. Door het gebruik van templates hou je de opmaak in de hand. In een template worden lettertypes, marges etc. vastgezet, zodat dit niet gebeurt. Uiteindelijk leest een mooi opgemaakte pagina een stuk aangenamer. Dit heeft een positief effect op het leren.
Visueel leren
Veel informatie leent zich voor een visuele presentatie, maar het blijft belangrijk het doel voor ogen te houden. Illustraties die alleen als decoratie worden opgenomen bevorderen het leren niet, sterker nog, ze leiden af van de leerstof.
Zorg dat afbeeldingen op de plek staan waar ze nodig zijn. Bij de tekst waar er naar verwezen wordt. Verwijs niet naar afbeeldingen op andere pagina’s, zet deze er gewoon opnieuw bij. Het is niet verboden dezelfde afbeelding op meerdere plekken te gebruiken.
Op een scherm is de ruimte beperkt. Neem als een afbeelding te groot is een kleinere versie op die eenvoudig uitvergroot kan worden om een detail te verduidelijken. Dan blijft de informatie beschikbaar.
Houd rekening met de boodschap die de afbeelding moet overbrengen. Een foto geeft een realistisch beeld, maar kan ook te gedetailleerd zijn, omdat er ook allerlei andere eigenschappen worden vastgelegd. Een tekening is dan beter.
Volgorde en controle
Mensen zijn verhalenvertellers en dus ook verhalenonthouders. De inhoud structureren als een logisch verhaal met een kop, midden en staart gaat zeker helpen bij het onthouden van leerstof. Aan de andere kant willen we cursisten ook vrijheid geven om op hun eigen manier te navigeren. Deze wensen lijken tegenstrijdig, maar dit hoeft niet zo te zijn.
Onze ervaring is dat een gedwongen volgorde en verplichte pagina’s geen positief effect hebben op de motivatie. Cursisten moeten zelf kunnen kiezen. Vooral het uitgangsniveau van de cursist is bepalend. Experts willen alleen voor hen nieuwe delen lezen, beginners volgen alles. Wij gebruiken meestal een hoofdmenu waarin een volgorde gesuggereerd, maar niet verplicht is. Op die manier worden beide doelgroepen bediend.
Een duidelijke inhoudsopgave helpt om een beeld te krijgen van de omvang en volgorde van een cursus. De inhoudsopgave is ook visueel zo vorm te geven dat het aansluit bij het verhaal, bijvoorbeeld een metafoor zoals een weg of trap. Daarnaast kan een interactief menu ook bijhouden wat je al gedaan hebt, zoals in het voorbeeld hieronder te zien is. Zo’n inhoudsopgave vormt de centrale uitvalsbasis voor de navigatie in een cursus.
Meer informatie
Er zijn nog veel meer aspecten waarmee de learner experience verbeterd kan worden. Als je hierin geïnteresseerd bent, lees dan bijvoorbeeld:
